در این مقاله در پاسخ به سوال تدوین چیست، به بررسی کلیات موضوع مهم تدوین و اهمیت هایش و مباحث مرتبط به این حوزه صحبت خواهیم نمود.
خیل عظیمی از دوستانی که وارد حوزه تدوین و ادیت ویدیو می شوند، آشنایی کاملی با مراحل اساسی و مبانی تدوین ندارند و بارها ممکن است با خود مرور کنند که اصلا تدوین چیست و تدوین یعنی چه، مبانی اصلی تدوین چیست، چرا باید یک فیلم را تدوین کنیم و …. . با این وضع، این افراد به فراگیری نرم افزار های مختلف ادیت و تدوین می پردازند و پس از آن، بدون دانش کامل و جامع و یا حتی آشنایی حداقلی با حرفه تدوین، به انجام این فعالیت می پردازند.
از این رو، در این مقاله، به بررسی کامل مبانی و کلیات تدوین می پردازیم، در این خصوص باید با مراحل اصلی این حرفه آشنا شویم. پس از آن، باید بدانیم نقش یک تدوینگر، به قدری اهمیت دارد که حتی در بعضی اوقات، با برش زدن اشتباه، حتی در خد یک صدم ثانیه، تأثیر زیادی روی تصویر خواهد گذاشت و وحدت اصلی فیلم از دست خواهد رفت. پس در این راستا، باید با اهمیت وظیفه یک تدوینگر آشنا شوید و با دیدگاهی باز و حرفه ای به حوزه تدوین وارد شوید.
کار تدوینگر نوعی مونتاژ یا ترکیب کردن تک تک پلان های فیلم است که شامل یکی از مراحل های ادیت ویدیو می باشد. یعنی تک تک سکانس های فیلم به صورت پلان به پلان ضبط میشود و تدوینگر فیلم با چسباندن این پلان ها به یکدیگر معنایی را به بهترین شکل به مخاطب منتقل میکند. تدوین گر ها ذهن مخاطب را دستکاری می کنند تا پیام مورد نظر انتقال یابد.
سوال ۱) تدوین چیست ؟
در پاسخ به این سوال، باید مراحل اصلی فیلم سازی را باهم مرور کنیم، پیش تولید، تولید، پس تولید
با پیش روی در هر یک از مراحل نام برده شده، از صفر به یک فیلم کامل نزدیکتر خواهیم شد. در تمام این موارد، نقش کارگردان، اساسی ترین و بقولی محوری ترین نقش در ساخت یک فیلم می باشد. تدوین، اولین و مهمترین مرحله در مزحله پس تولید ساخت فیلم می باشد.
مونتاژ یا تدوین فیلم، به اصطلاح، به مرحله ای از ساخت فیلم گفته می شود که راش ها یا فیلم های خام ضبط شده با دوربین، باید در کنار هم قرار بگیرند و پس از اعمال افکت ها و المان های مختلف، فیلم را به نتیجه نهایی و در نهایت، آن چیزی که مخاطب در سالن سینما، با تلفن همراه یا لپ تاپ و هر جای دیگری آنرا ملاحظه میکند گفته می شود.
تدوین و تدوینگر را می توان به بازو های کارگردان تشبیه کرد که تمامی هنر نویسنده، فیلمبردار، عوامل صحنه، عوامل نور، متخصصان صدا و اصلاح نور و رنگ و تمامی عواملی که درگیر ساخت یک فیلم هستند را با هم مخلوط می کند و این موارد خام را به یک اثر هنری تبدیل میکند. تدوین در واقع نیروی خلاقه واقعیت سینما است، و این ماهیت فقط ماده خامی را که با آن سر و کار دارد را فراهم می آورد. این رابطه میان تدوین و سینما است.
سوال ۲) تدوین یعنی چه ؟
واژه تدوین، در فرهنگ فارسی معین، به معنی کلی ۱ – فراهم آوردن . ۲ – تألیف کردن . ۳ – گردآوری . ۴ – تألیف . آورده شده است. اما در دنیای امروز، مفهوم کاربردی آن، با مفهوم ترجمه ای کمی متفاوت می باشد.
سوال ۳) تدوینگر کیست ؟
سوال ۴) چرا تدوین مهم است ؟
در بسیاری از پروژه ها، به دلیل اینکه آخرین مرحله از ساخت فیلم، مرحله تدوین می باشد؛ باید به آن اهمیت بالایی داد. تدوینگرها باید بدانند که یک برش که حتی گاهی به صدم ثانیه می رسد میتواند معنای فیلم را تغییر دهد. تدوین گر باید بداند که در واقع تاثیر یک نما کاملا منوط به نمای قبلی است و به صورت ماندگاری بر نمای بعدی اثر می گذارد این ارتباط نماها است که معنا را خلق می کند. تدوین، مرحله ایست که زمان و مکان را تأیین می کند.
تدوین مرحله ایست که احساس فیلم را مشخص می کند. تدوین هر آنچه که مفهوم یک داستان و یک فیلم است را به منصه ظهور خواهد رساند. از این رو اهمیت تدوین بر هیچکس پوشیده نیست. تدوین می تواند داستان یک روایت را بطور کامل تغییر دهد. تدوین با اضافه یا کم کردن یک پلان می تواند تمامی مفهوم فیلم را به دست تغییر بسپارد. تلفیقی بین صدا، تصویر، رنگ ها و نور ها و متن هاست که می تواند سیر داستان را به پیش ببرد و تأثیر خود را به مخاطب القا می کند.
سوال ۵) انواع تدوین چیست ؟
این دو اصطلاح برای کسانی که در زمینه ویرایش ویدیو و تولید فیلم فعالیت دارد کاربرد دارند. یکی از گذشته تا حال وجود دارد و دیگری در سالهای اخیر دارای پیشرفت فراوانی بوده است. تدوین خطی فیلم Linear Editing و تدوین غیرخطی فیلم Non Linear Editing دو سبک یا روش ویرایش ویدیو هستند.
الف) تدوین خطی (linear Editing) ب) تدوین غیر خطی (Non Linear Editing)
الف) تدوین خطی : linear Editing
این نوع تدوین، اکثرا در پخش های زنده، در برودکست ها و پروژه هایی که در آن واحد، هم تصویربرداری می شوند، هم تدوین شده و به مرحله پخش می رسد. در این نوع تدوین، هیچ بازگشتی وجود ندارد و در هر لحظه، تدوینگر باید از تمامی مرکز و مهارت خود استفاده کند تا اشتباهی رخ ندهد. این اشتباهات و مشکلات تدوین، دیگر قابل جبران نخواهد بود و برای همیشه بر روی پروژه باقی خواهد ماند. این سبک تدوینگری فیلم نیازمند دستگاه های خاص و همچنین اتصالات سخت افزاری است.
بیشتر مصرف تدوین خطی برای نمایش برنامه های زنده کاربرد دارد. هر کاری که انجام دهیم امکان بازگشت یا تصحیح ندارد چون زنده در حال پخش شدن و مشاهده از سوی بسیاری مخاطب است، پس اپراتور تدوین خطی باید مسلط باشد چون امکان مرور نمودن فیلم را نداریم و همه ی تصاویر همان لحظه از مقابل دیدگان ما گذر خواهند نمود.
نکته : ویرایش لحظه ای یا خطی ویرایشی است که امکان بازگشت نخواهد داشت. و تمامی تغییرات بدون هیچ اضافه و کم شدنی ذخیره خواهند شد.
الف) تدوین غیر خطی : Non Linear Editing
به بیان ساده، این نوع تدوین، همان تدوینی است که همه ما با آن آشنا هستیم. این سبک ادیت، نیاز به سخت افزار خاص نداشته و با یک سیستم کامپیوتری مناسب و نرم افزار های ویرایش فیلم انجام می شود. این نوع تدوین، کاملا آزاد بوده و هر تغییری قابل اجرا خواهد بود. از طرف دیگر، شما استرسی برای پایان پروژه ندارید و همینطور، برای ایجاد هر تغییر، فرصت های زیادی وجود دارد و نه یک بار.
مزایای این سبک تدوین عبارت است از :
- آزادی عمل در اعمال تغییرات و افکت های مختلف
- فیلم ها رکورد شده و بصورت فایل خام در اختیار ما قرار میگیرند
- فرصت زیادی برای ایجاد تغییرات و استفاده از خلاقیت وجود دارد
- وقت برای اتمام پروژه به اندازه کافی موجود است
- می توان به راحتی، پروژه را پاک و از اول شروع کرد
- می توانیم در بازه زمانی اجرای پروژه، بارها و بارها آن را مرور نموده و مناسب ترین افکت ها را اعمال کنیم
سوال ۶) مراحل اصلی تدوین چیست ؟
تدوین، شامل سه مرحله کلی و اساسی زیر می باشد: ۱- اسمبل ۲- راف کات ۳- فاین کات
مرحله ۱) اسمبل – Assemble
در این مرحله، هیچ پلان یا سکانسی حذف نمی شود، صرفا با وجود فیلمنامه و دکوپاژ کارگردان، پلان های تصویربرداری شده منظم و شماره گذاری خواهند شد.
مرحله ۲) راف کات – Rough Cut
مرحله راف کات، ابتدایی ترین و اولین مرحله برش زدن و بهم چسباندن فیلم های خام می باشد. در این مرحله معمولا فقط فیلم های خام، به ترتیبی که در مرحله قبل مشخص شده است، برش خورده و در کنار هم قرار خواهند گرفت.
مرحله ۲) فاین کات – Fine Cut
در این مرحله، به تمامی جزئیات تدوین و برش ها، صداهای مختلف، پیوند بین پلان های فیلم و هر آنچه که نیاز است که یک فیلم دارا باشد تا به وحدت موضوعی برسد را بررسی کرده و تدوین فیلم را به پایان می رساند.
نتیجه
در این مقاله، بصورت حداقلی ولی جامع، با نکات و مبانی اصلی و اساسی تدوین در انواع پروژه های مختلف و سبک های مختلف آشنا شدیم. این حرفه، از بهترین و مهم ترین حرفه های شغلی است که می توان به آن، به چشم یک شغل نیز نگاه کرد. اما باید توجه داشت که این حوزه، فعالیتی است که باید با عشق و علاقه انجام شود. در غیر اینصورت، زحمات بسیاری که عوامل ساخت فیلم از نویسنده و کارگردان گرفته تا فردی که اصلاح رنگ و نور تصاویر را انجام می دهد، همه و همه دستخوش تغییر و نابودی قرار خواهد گرفت.
در باره اهمیت تدوین بصورت کامل صحبت کردیم. پس از آن به معرفی انواع تدوین در پروژه های زنده و یا ریکورد شده صحبت کردیم و در پایان به مراحل اساسی تدوین اشاره نمودیم. در پایان باید توجه کنید که این حوزه، ارتباط بسیار مستقیمی با کارگردان دارد و کارگردان فیلمریال بصورت کامل بر این مرحله از ساخت فیلم نظارت خواهد داشت تا این مرحله نیز، به مانند باقی مراحل ساخت فیلم بصورت کامل و جامع انجام شود و پروسه ساخت فیلم به بهترین شکل ممکن به اتمام برسد.